भास्वतीस

काय आज वाटले ते कसे तुला सांगू राजा
ओल्या रसार्द्र भावना ओथंबती मन:स्पंजा

अरे छकुल्या तान्हुल्या माझ्या प्रियेच्या पाडसा
तुझ्या स्वर्ग्यंग हास्याला चन्द्रबिंबाचा कवडसा

अशा नाजुक देहाची मातृहृदयाला ओढ
कशी दाठरते ऊर वेडे पिसे प्रेम द्वाड

काय जगाचे हे कोडे हास्य फुटे विचारांती
जिथ हृदय ओतले विपाकाची परी भ्रांती

तुझे हांसू आणिआंसू समजतो आम्ही वेडे
तरी सोडवी ना कोणी भावनांचे तुझ्या कोडे

व्यवहारि ह्या जगाची कीव पोर ही ना करी
येथे वेडे सानथोर लक्षपूर्ण ध्यानी धरी

कोण कोठून आलीस कांसयासी येणें येथ
काय भवितव्य तुझे माझ्यासंगे कां ही गांठ ?

कांहीच ना मज ठावे तरी म्हणतो तू माझी
काय याहून असावी खुळी मूढ पितर तुझी ?

सत्य संस्काराचे एक तुझे लागतो मी देणे
परी तुझ्या हांती थोडे काय निवडून घेणे

अशी पराधीन पोरी समजले कां तू माझी ?
स्वातंत्र्यात, मुली, भेटें पूर्ण घनानंद राजी

ध्यानी येई तान्ह्या माझ्या म्हणे काय तुझा तात
ज्याच्या तेजाला सांभाळी भाग्यशाली तुझी मात

आजी आजोबा हे काका आत्या पणजोबा तुझे
पुण्य त्यांचें तुझ्या मागे परी हे ही भाग्य तुझे

शब्द अफाट वाढले परी तात्पर्य एकले
जगासंगेची जो वाढे त्याने स्वत्व गमावले

बाळे शांत तुझे चित्त सदा कौमुदास चाखो
तुझे सत्वशुद्ध भान अहर्निश तुला राखो

तुझी नित्यमुक्त वृत्ती देवो तुला विरंगुळा
समाधान गाभा लाभो कधी होवो न निराळा

तुझी प्रत्येक चोदना श्रुतिप्रणीतचि असो
उत्तरायु सख्या तेंही याची प्रेरणेचे असो

काय याहून मागावे देवापाशी ना आठवे
किती दिले दिले तरी खरे प्रेम कां आटावे ?

(श्रावण वद्य दशमी, शके १८९२)